Diamenty syberyjskie. Pierwsze wiadomości o odkryciu diamentów na Uralu pochodzą sprzed 100 laty. W końcu XIX w. znaleziono je w dorzeczu Jeniseju. Na ogół były to odkrycia bez większego znaczenia praktycznego. Wszczęte jeszcze przed II wojną światową wstępne poszukiwania diamentów na obszarze Syberii zostały przerwane wskutek działań wojennych. Podjęto je zaraz po wojnie, prowadząc w wyjątkowo trudnych warunkach klimatycznych, na dużych obszarach pozbawionych dróg i osiedli. Przewóz ekip geologicznych i sprzętu odbywał się początkowo niemal wyłącznie drogą wodną, a później samolotami. Dzięki dobrze zaplanowanym pracom i ofiarności geologów, występowanie diamentów na Syberii stwierdzono już w 1949 r. Pierwsze złoża diamentów odkryto w kilka lat później (1954—1955).
Odkrycie pierwszych kominów kimberlitowych jest zasługą] radzieckiego mineraloga L. Popugajewoj. W 1953 r. stwierdziła ona w żwirach rzecznych w okręgu Dałdyn—Alakit obecność granatów, które okazały się piropami, bardzo podobnymi do piropów występujących w południowoafrykańskich kimberlitach. Zagęszczając obszary badań do terenów, na których znajdowano te granaty w sierpniu 1954 r. odkryto na północny zachód od Jakucka pierwszy komin kimberlitowy, któremu nadano nazwę Zarnica. Komin miał wymiary 573X532 m. Z powodu odmiennego klimatu niż w Afryce Południowej nie występują tu strefy nie-zwietrzałej ziemi niebieskiej (blue ground) i zwietrzałej ziemi żółtej (yellow ground). Nad świeżą skałą kimberlitową barwy zielonawej lub niebieskoszarej występuje zwietrzelina okruchowa o miąższości kilku metrów, powstała w wyniku wietrzenia.
„Piropowa” metoda poszukiwań Popugajewoj dała w krótkim -czasie rezultaty. W 1955 r. odkryto na tym terenie drugi komin kimberlitowy oraz bogaty w diamenty komin Mir znajdujący się na południe od rzeki Wiłuj (na zachód od Irkucka).
Niedługo po tym, pod koniec 1958 r. w wyniku intensywnych badań terenowych poznano w Jakucji 120, a później 200 kominów kimberlitowych, z których część zawierała diamenty w ilościach, pozwalających na ich eksploatację.
Po zbadaniu procentowej zawartości diamentów w poszczególnych kominach przystąpiono do ich eksploatacji. Praca na tych terenach była bardzo trudna przede wszystkim ze względu na warunki klimatyczne i bardzo duże odległości od większych skupień ludzkich. Sprzęt wiertniczy oraz kopalniany, a także żywność musiano przywozić samolotami. Bardzo szybko jednak powstały nowe osiedla, związane z rozwijającym się ośrodkiem górniczym.
Najważniejszymi okręgami diamentonośnymi leżącymi na olbrzymim obszarze Syberii od średniego biegu Leny i Wiluja aż do Morza Łaptiewów są: 1) Mała Batuobia z nowo powstałym miastem Mirnyj (na północ od Leńska nad Leną), 2) Dałdyn—Alakit obejmujący obszar między rzekami Dałdyn i Alakit (dopływ rzeki Oleniok), 3) Górna Muna (od dopływu Leny, Muny), 4) Oleniok nad środkowym biegiem rzeki o tej samej nazwie, 5) Ałdan nad górnym biegiem Ałdanu.
Syberyjskie kominy kimberlitowe mają najczęściej przekrój owalny, średnice od 20 i 25 m aż do 500, a nawet 700 m.
Diamenty występują w Jakucji również w licznych wtórnych złożach, w piaskach rzecznych wieku czwartorzędowego i przedczwartorzędowego, lecz złoża opłacalne (głównie czwartorzędowe) są stosunkowo rzadkie.
Diamenty syberyjskie mają różną wielkość od ziarn bardzo drobnych (0,1—0,2 mg) aż do kamieni wielokaratowych. Diamenty mają również zróżnicowane kształty, najwięcej jednak jest ka
mieni ośmiościennych. Pierwszy duży kamień, który znaleziono w kominie Mir w 1956 r. miał masę, 32,5 kr. Większe kamienie znaleziono w latach następnych — w 1964 r. kamień o masie ponad 69 kr, w 1966 r. 106-karatowy kamień Maria, a w 1973 r. największy diament zwany Gwiazdą Jakucji — 234 karaty. Chociaż większość diamentów jakuckich ma odcienie żółtawe, jakość ich ocenia się wysoko.
W nowo powstałych osiedlach górniczych zainstalowano nowoczesne urządzenia techniczne służące do wydobywania i oddzielania wydobytych diamentów od skały płonnej. Ośrodkiem przemysłu diamentowego Jakucji jest miasto Mirnyj, które swą nazwą wzięło od znajdującego się w sąsiedztwie „komina diamentonośnego Mir. Tu następuje sortowanie diamentów na przemysłowe i jubilerskie. W 1964 r. wybudowano w Smoleńsku szlifiernię diamentów. Zasoby Jakucji są bardzo bogate. Roczna produkcja diamentów w ZSRR w 1976 r. osiągnęła 12 min karatów.
Inne obszary diamentonośne. Na obszarze Gujany diamenty występują w dorzeczach rzek Mazaruni i Potaro. Niewielkie złoża diamentów występujące, w Ameryce Północnej, tj. w Stanach Zjednoczonych, w Kolumbii Brytyjskiej i w Kanadzie, nie mają większego znaczenia.
W Australii odkryto diamenty przed.ponad stu laty, w 1851 r. w południowo-wschodniej jej części, w Nowej Południowej Walii. Największe wydobycie (ponad 180 tys. kr) osiągnięto w 1951 r.
Poza obszarem Związku Radzieckiego pewne możliwości występowania diamentów w Azji istnieją na olbrzymim obszarze Chin, gdzie prowadzone są zakrojone na większą skalę badania geologiczne.
W Europie nie ma złóż diamentów o znaczeniu praktycznym. Notowane niekiedy przypadki znalezienia diamentów należą do rzadkości mineralogicznych.